Waterschappen waren afgelopen zomer vaak in het nieuws. Het warme weer, weinig regen en de droogte als gevolg van de klimaatverandering zorgt voor de nodige uitdagingen. Een transitie naar de circulaire economie is dus belangrijker dan ooit. De overheid onderkent dit en wil de komende 31 jaar onze economie transformeren naar circulariteit. Hoe zet je deze transitie vervolgens in gang bij de 21 waterschappen, een bestuursorgaan van meer dan 750 jaar oud, ieder met vele kilometers aan watergang in beheer? De één met harde steile oevers, de ander met zachte vlakke oevers, door rurale gebieden, of juist door steden, natuurgebieden met kwetsbare flora en fauna en alle bijbehorende eisen aan waterbeheer.
Dat is de uitdaging waar wij als Kirkman Company onze tanden in mochten zetten: het in gang zetten van de circulaire transitie door met een challenge circulaire innovaties mogelijk te maken bij waterschappen. Een complexe uitdaging die direct raakt aan onze expertise van het transformeren van organisaties naar 100% relevantie voor alle stakeholders: klanten, business partners, medewerkers, milieu en maatschappij. Dat hier sprake is van een transformatie opgave van formaat, kun je wel stellen met 21 verschillende waterschappen met ieder hun eigen karakteristiek en net even andere eisen waaraan een product moet voldoen. Dat maakt de aansluiting en opschaling van innovaties lastig – iedere keer moeten de vaak jonge organisaties met onzekere verdienmodellen opnieuw investeren, opnieuw de juiste persoon op de juiste plek zien te bereiken om wél een pilot te mogen doen. Ook qua relevantie scoort deze vraag hoog, gezien de steeds extremere weersomstandigheden waartegen de waterschappen ons beschermen. Het zal burgers noch organisaties deze zomer ontgaan zijn hoe belangrijk het is dat de waterschappen onze voeten droog en water schoon houden.
En dat alles moet dus circulair – maar hoe doe je dat? Waar begin je met zo’n grote opgave? Dat begint bij bewustzijn, samenwerking en draagvlak. Wij zijn daarom een verkenningsronde gestart langs alle waterschappen om te inventariseren welke uitdagingen het meest prangend waren: gebrek aan 100% circulaire oeverproducten in de markt enerzijds en een grote beschikbaarheid van biomassa als afvalstroom anderzijds. Voor die uitdagingen zijn we in gesprek gegaan met meer dan 40 ondernemers om oplossingen te zoeken. Zij kwamen met talloze creatieve ideeën, zoals beschoeiingspanelen gemaakt van riet of plant beschermende structuren van aardappelafval. Ooit gehoord van stoeptegels gemaakt van bagger of isolatiemateriaal van oesterzwamsubstraat? Door zo’n challenge krijgen ondernemers de kans om hun ideeën om te zetten in realiteit, in samenwerking met mogelijke toekomstige afnemers. De afnemers zien op hun beurt wat voor vlees ze in de kuip hebben en dekken daarnaast risico af doordat wij helpen met het zoeken naar financiering. Vervolgens bieden we een podium waardoor beide partijen de samenwerking kunnen uitbreiden.
Al snel zijn meer dan 50 organisaties betrokken bij de challenge, ieder vanuit een eigen belang maar met een gezamenlijk doel. Zo heeft iedere organisatie een unieke competentie die nodig is om de challenge te laten slagen. De één heeft het idee, de ander de slagkracht, de kennis of de bevoegdheid. Als je die unieke competenties samenvoegt en inzet rondom een gezamenlijke uitdaging als de circulaire economie, dan kom je tot een oplossing die de participerende organisaties overstijgt. De samenwerking die ontstaat noemen wij een ecosysteem waarin iedere deelnemer ‘gevoed’ wordt zoals in zijn natuurlijke evenknie en ten dienste staat aan een hoger doel. Daar plukt uiteindelijk iedereen de vruchten van; het eigen bestaansrecht wordt gelegitimeerd door samenwerking met anderen. Voor iedere deelnemer ontstaan er kansen of oplossingen voor problemen die eerst te groot waren om alleen op te pakken. En zo kun je het hoofd bieden aan maatschappelijke vraagstukken, zoals een circulaire transitie.
Bij het vormen van een ecosysteem is een facilitator belangrijk: een partij die de juiste stakeholders verbindt, de verschillende leefwerelden vertaalt, en door middel van een creatief proces de samenwerking concretiseert en versnelt. Als Kirkman Company bouwen we deze publiek-private ecosystemen. Meer weten over transformeren, ecosystemen en hoe die in te zetten voor de uitdagingen van jouw organisatie? Neem dan contact op met ons op en dan maken we een afspraak voor een kop koffie!
