Transformeren met betekenis is leuk en dichterbij dan je denkt
17 mei 2018 

Transformeren met betekenis is leuk en dichterbij dan je denkt

Geen enkele organisatie staat stil. Iedereen – of je nou bestuurder bent of op de werkvloer staat – wordt volcontinu uitgedaagd zijn of haar organisatie morgen beter te laten presteren dan vandaag. Of het nu gaat om de uitdagingen van vandaag, of de kansen van morgen. Binnen een afdeling of voor de organisatie als geheel. Omdat het altijd beter kan of omdat het soms écht anders moet.

Een optelsom

Transformeren is de optelsom van verbeteren + veranderen + vernieuwen.Transformeren gaat niet alleen om radicale omvormingen, waarmee we alles dat we hebben opgebouwd overboord gooien. Wat we wel zien is dat zelfs ook de kleinste verbeteringen vragen om het heroverwegen van overtuigingen, principes, patronen en werkwijzen. En hoe paradoxaal ook, ik ben er van overtuigd dat transformeren eerder een geleidelijk proces is dan dat je als complete organisatie een U-bocht moet maken. Dat zou bovendien ook onverstandig zijn, want van al hetgeen dat je nu doet is echt niet alles verkeerd, achterhaald of afgeschreven. De vraag is hoe je met wat je vandaag bent, wat je hebt, wat jouw organisatie waarde geeft, jouw organisatie gereed maakt voor de toekomst.

Het creëren van waarde

Transformeren gaat over het creëren van waarde. Iedere organisatie had ooit bestaansrecht, want anders was er nooit iets begonnen waar mensen wilden werken, waar klanten producten van kochten en waar investeerders geld in wilden steken. En de meeste organisaties zijn er ver mee gekomen en hebben ook vandaag de dag bestaansrecht. De vraag is natuurlijk wel voor wie je waarde hebt en hoe houdbaar dat is. Belangrijk dus om jezelf de vraag te stellen voor wie je morgen en overmorgen van waarde bent. Het interessante is dat dat vandaag de dag al lang niet meer gaat over de vraag of aandeelhouders wel een goed rendement krijgen. Natuurlijk, geen onderneming kan zonder waarde voor haar investeerders. Anders ben je een bijzonder kort leven beschoren. Waar je er vroeger nog wel mee weg kwam als je je werknemers onder slechte omstandigheden liet werken, je afval dumpte in een rivier, je leveranciers uitkneep of je klanten slecht bediende, vandaag red je het daar echt niet meer mee. Onderzoek toont aan dat organisaties die gericht zijn op het leveren van waarde voor ál hun stakeholders innovatiever zijn, minder verzuim en verloop kennen, loyalere klanten hebben én (dus) financieel beter presteren. Het loont dus om serieus na te denken over voor wie je welke betekenis hebt en hoe je aankijkt naar het creëren van waarde.

Met én voor je stakeholders

Transformeren doe je met én voor je stakeholders. Organisaties die op die manier naar hun continuïteit en ‘meervoudig’ rendement kijken, zien we bijna als vanzelf transformeren. Niet omdat het eenvoudig is, of omdat het zonder offers is. Wel omdat daarmee het lot van iedere betrokkene staat of valt met hoe je elkaar helpt gereed te zijn voor de morgen en overmorgen. We zien toch nog steeds dagelijks om ons heen hoe transformaties mislukken, omdat ze onvoldoende uitgaan van waarde voor alle stakeholders. Een reorganisatie die de beste medewerkers wegjaagt. Een kostenbesparing die de meest innovatieve leveranciers de nek om draait. Of straffe targets voor de verkoopafdeling, waardoor de klanttevredenheid keldert. Als je je stakeholders niet serieus neemt, zit je op een dood spoor. Wanneer je echter de relevantie voor iedere stakeholder centraal stelt, zien we iets anders gebeuren. Mensen gaan beter naar elkaar luisteren, complexiteit wordt beter zichtbaar, er ontstaan nieuwe inzichten en oplossingen. Issues waarin iedereen zich op had ‘ingegraven’ worden bespreekbaar en de meest taaie vraagstukken worden behapbaar.

Begint met betekenis geven

Transformeren begint met betekenis geven. Werken met én voor je stakeholders vraagt dus om een dialoog. Wat vinden mensen belangrijk, waar lopen ze tegenaan, waar kunnen ze de ander beter maken? En wat maakt dat ze loyaal blijven aan de organisatie, dat ze niet afhaken als het hun even niet uitkomt of tegenzit? Geen enkele organisatie kan zonder relevantie voor haar stakeholders. En ja, voor een zekere periode gaat het vast heel lekker als je gaat voor winstmaximalisatie, je ogen sluit voor effecten op het milieu of slechte arbeidsomstandigheden van je werknemers. Inmiddels weten we allemaal dat dat een doodlopende weg is. Activistische aandeelhouders hebben hun beste tijd gehad. Organisaties die het niet zo nauw nemen met hun sociaal-maatschappelijke positie kunnen het ook wel schudden. Gelukkig zien we steeds meer voorbeelden van organisaties die zichzelf beetpakken en transformeren met de relevantie voor ál hun stakeholders voor ogen. Denk aan bedrijven als DSM, Wessanen, Triodos, Ben & Jerry’s en Patagonia. Ze inspireren op een gezamenlijke bestemming, verenigen belangen, slaan bruggen. En waarmee ze soms de meeste moeilijke beslissingen moeiteloos lijken te nemen.

Het is makkelijker dan je denkt

Transformeren leuker maken is makkelijker dan je denkt. Wie voor een verbetering, verandering of vernieuwingsopgave staat, breekt nogal eens het zweet uit. Waar ga je beginnen, wanneer is een analyse goed genoeg, hoe houd je iedereen tevreden en wanneer ben je klaar? Vreemd genoeg hebben we geleerd dergelijke opgaven in een spreadsheet te stoppen en alles op te hangen aan wat er rechtsonder verschijnt. Zolang de slides voor de directie maar begrijpelijk zijn en de vragen over de impact op de P&L positief kunnen worden beantwoord. Iedere betekenis en mogelijke fun is daarmee vakkundig het raam uit gesmeten… Daarom is het wellicht aardig eens te experimenteren met de volgende ingrediënten:

  1. Ga de dialoog aan met je stakeholders en geef hen aan dat ze alles mogen bedenken en verzinnen, zolang de belangen van andere stakeholders ook worden gediend.
  2. Verken vanuit verschillende gezichtspunten de situatiewaar je organisatie zich in bevindt en breng dit in beeld vanuit de perspectieven van verschillende stakeholders.
  3. Inspireer elkaar op mogelijke bestemmingen door op zoek te gaan naar aansprekende voorbeelden en organisaties waar je van kunt leren.
  4. Stel een transformatieverhaal samen waarin je helder maakt waarom en waartoe je wilt transformeren, wat de relevantie is voor iedere stakeholder.
  5. Kies doelgericht en selectief uit verschillende strategieën waarmee de verbeteringen, veranderingen en vernieuwingen effectief kunnen worden gerealiseerd, bijvoorbeeld vanuit een leerperspectief, een planmatige aanpak, of een ontwikkel gerichte benadering.
  6. Breng de alignment tussen de why, how en what van je organisatie in beeld, zodat je ziet waar groepen en teams op elkaar aansluiten, waar spanningen zitten en waar het lekt binnen je organisatie.
  7. Werk met flexibele teams waarin talenten van mensen tot hun recht komen, want iedere transformatie kent specifieke fasen en challenges die de effectiviteit van je transformatie bepalen.
  8. Combineer aandacht voor bovenstroom én onderstroom, want iedere transformatie is een goed samenspel tussen wat ‘boven water’ goed zichtbaar is (visie, aanpak, planning, structuur) en wat zich ‘onder water’ afspeelt (overtuigingen, onzekerheden, spanningen, potentie).
  9. Transformeer met zicht op wat er echt toe doet, dus zorg vanaf het allereerste moment voor inzicht in wat oorzaken en gevolgen zijn, wat je stakeholders belangrijk vinden en hoe je meet wat de relevantie voor hen nu is en straks gaat zijn.
  10. Beschouw iedere transformatie als een reis, want hoewel je bestemming inspirerend kan zijn, je aanpak en plan goed zijn doordacht en het pad strak is uitgestippeld, je komt zeker voor onverwachte uitdagingen te staan die je het hoofd moet bieden en waar je dus je team op moet voorbereiden.

Transformeren betekenis geven hoeft geen ‘moetje’ te zijn. Je kunt er mensen mee inspireren, het potentieel in je organisatie aanwakkeren en het kan leuker zijn dan je ooit voor mogelijk had durven houden.

Enjoy the journey!

Over de schrijver
Mijn naam is Ivar Davids, Managing partner bij Kirkman company. Ik ben spreker op diverse seminars en verzorg trainingen en workshops over het thema Strategic Sourcing. Daarnaast ben ik auteur van diverse rapporten en artikelen op het gebied van [out]sourcing.
Reactie plaatsen