Wat hebben een coatingbedrijf, een afvaldatabedrijf en een start-up in koptelefoons met elkaar gemeen? Deze bedrijven weten precies welk circulair businessmodel het beste past bij hun organisatie.
Tijdens de tweede editie van Route Circulair zaten Luxas Hoekx van DSM, Laurens Groen van Milgro, Guido Braam en Dionne Ewen (Kirkman Company) met elkaar aan de discussietafel in de huiselijke sfeer van de Circular EXPO in Hoofddorp. Samen met het aanwezige publiek gingen zij in discussie over de uitdagingen van het levensduurmodel en het afvalwaardemodel: beide voorbeelden van nieuwe circulaire businessmodellen.
Een avond met diepgang en inhoud. Maar vooral een avond met nieuwe inzichten over circulaire businessmodellen. Want hoe zorgt DSM voor de oneindige levensduur van een tapijt? Waarom is eigenaarschap het sleutelwoord van de modulaire koptelefoons van Gerrard Street? En hoe kent Milgro waarde toe aan afval?
Een tapijt met eeuwig leven
Niets is zo duurzaam als een tapijt met een eeuwig leven. Dat moeten DSM en Niaga ook gedacht hebben. Samen maken zij slim gebruik van het levensduurmodel als circulair businessmodel om tapijten te maken die 100% recyclebaar zijn. Het levensduurmodel focust op verlenging van de levensduur van een product door bijvoorbeeld reparatie, upgrading, herfabricage of het opnieuw in de markt brengen van een product. Een minimalistisch gebruik van materialen en een keuze voor pure grondstoffen in combinatie met een slim design, zorgen ervoor dat het product volledig recyclebaar is. Dit brengt onverwacht vele voordelen met zich mee. Zo is het tapijt van Niaga lichter, is het waterverbruik tijdens productie drastisch verminderd, zijn de productiemachines kleiner en is het tapijt beter te snijden en schoon te houden. Dit ondersteunt de uitspraak van Lukas Hoex (DSM) “Wanneer groei losgekoppeld wordt van grondstofgebruik, wordt de creativiteit van mensen bepalend voor groei”.
Gedeeld eigenaarschap van een modulaire koptelefoon
Een ander voorbeeld van een succesvol geïmplementeerd circulair businessmodel is Gerrard Street. Gerrard Street is een veelbelovende start-up die modulaire koptelefoons produceren. Zij maken gebruik van een constructiesysteem waarbij individuele onderdelen makkelijk te vervangen zijn als deze kapot gaan. Hierdoor wordt de restwaarde van de koptelefoons hoger en is eigenaarschap, als bijkomend voordeel uit modulair design, steeds aantrekkelijker. Eigenaarschap is belangrijk om de waarde van het gehele product, de onderdelen en het afval zo hoog mogelijk te houden.
Gerrard Street komt met een variant waarbij consumenten maandelijks betalen voor het gebruik van de koptelefoon. Hierdoor wordt het product een dienst en blijft de producent in het bezit van zijn eigen product. Maar afval met hoge restwaarde kan ook voor de consument interessant zijn. Dit maakt eigenaarschap een belangrijk thema in de beweging naar een circulair bedrijfsmodel.
Het belang van grip op grondstoffen
Volgens Laurens Groen van Milgro levert het grondstofgebruik van huishoudens (met een gemiddeld verbruik van 20.000 kg grondstoffen per huishouden) een restgewicht van 400 kg afval per jaar op. Om de terugreis van afval te organiseren en waarde toe te kunnen kennen aan afval, is het belangrijk om te weten waar dit afval uit bestaat. Het afvalinformatiemodel van Milgro zorgt voor de benodigde data en intelligentie om een transitie van ‘verbruik’ naar ‘gebruik’ succesvol te laten verlopen. Een geslaagd voorbeeld van het afvalwaardemodel, waar de output van grondstoffen een markt voor afval vormt. Ruwe bij- en restproducten van het eigen productieproces kunnen bijvoorbeeld verkocht worden als grondstof. Voor grote bedrijven met veel diversiteit in de keten, zoals leveranciers van bouwmaterialen, is het vaak lastig om producten en grondstoffen terug te krijgen en te recyclen aan het einde van de levensduur. Om toch gebruik te kunnen maken van dit circulaire bedrijfsmodel, kan ook gedacht worden aan consument als eigenaar van grondstoffen. Het kan voor consumenten van toegevoegde waarde zijn om eigenaar te zijn van materialen en geld terug te krijgen voor hun afval. Aan de andere kant ontwerpen producenten, wanneer zij de verantwoordelijkheid dragen voor recycling, hun producten beter voor het recycling proces. Grip op afval en grondstoffen is cruciaal in de circulaire economie, eigenaarschap blijft ook hier een belangrijk vraagstuk.
